Asıl mesele
İşte mesele bu, yeni bir alfabeye ne gerek var diye sorarsan, orada yanılırsın. Bedirxan alfabesi yüzyıldır vardı neden jacobsen alfabesine ihtiyaç duydunuz.?
Almanca, türkçe ve kürtçe grameri öğrenen çıkmış karşıma brn kitap yazıyorum diyor, ben bunları yemem. Bazen yazdıklarına çevirilerine hak veriyorum ama kuzey Lehçesi farklı olabilir diyorum. Böyle bir söylem veya kural olmayabilir diyorum.
Gramere dönersek de
1.Zaman ekleri her zaman ayrı yazılır.
2. iyelik ekleri ayrı yazılır.
3.tamlamalarda sıfat +isim veya isim + isim de aradaki iyelik ekleri ayrı yazılır.
En önemlisi de ( olumsuzluk eki grldiği kelimeyi birbirinden ayırıyorsa o kelime ayrı yazılır)
Mesela: Barkerdış hatalıdır çünkü olumsuzluk eki geldiğinde ( Bar nëkerdış) oluyor. İşte bu yüzden olumsuzluk ekine göre ben zazacayı yazıyorum.
Zaman ekleri hataları:
Kar est o? Kar est bı?
Gırd kelimesini ele alalım
Gırd bo Gırd bı Gırd o Gırd bi örneğinde olduğu gibi zaman eklerinin hepsi ayrı yazılıyor ama siz (Gırdo şeklinde kullanıyorsunuz) (çıniyo şeklinde kullanıyorsunuz ama çınyo kelimesi geçmiş zamand açekimlendiği zaman çınë bı oluyor, gelecek zaman da çınë bo oluyor) çıniyo kelimesini ayrı yazoyorum sen tekrar birleştiriyorsun.
Kardeşim senin maksadın nedir? Her seferinde sen neyin kafasını yaşıyorsun? İçtiğin rakı mı, yoksa esrar mı? Biz seninle bu konuları binlerce defa tartışmıştık. Aynı şeyleri tekrar tekrar sakız gibi çiğnemenin ne anlamı ve yararı var ki, sen anlamayıp kavrayamadıktan sonra. Ardından da bir ergen gibi tavırlar takınıp asi gençliği oynuyorsun.
1. Bedirxan alfabesi Kürtçe için türetilmiş bir alfabedir. Bununla Zazaca'ya özgü bütün sözcükler yazılamıyor, "ğ" ve "ı" sesleri gibi.
2. Almanca, Türkçe ve Kürtçe veya İngilizce bilip de öğrenmek ayıp mı, yoksa günah mıdır? Bilakis, ana dili dışında yabancı bir dili bilmek, kendi dilini daha çok iyi anlayıp geliştirmek demektir. Ancak her dilin gramer yapısı ve yazılışı ayrıdır. Başka dillerden yapay olarak katkı olmaz, ki bu dilin yapısını bozar ve yabancılaştırır. Bir dilin özgün yapısı zaten kendiliğinde vardır ve bu da korunmalıdır.
Bir de merak edip de olanca Zazaca kitapları, dergileri ve sözlükleri okusan, başkaların uğraşıp meydana getirdiği emeklerine saygı duyardın ve onları küçümsemezdin. Olaya bilimsel olarak yaklaşırsan sen de öğrenip yazabilirsin. Ama her şeyi baştan yadsıyıp yapay bir dil oluşturmaya çalışırsan, ne bunu kimse anlar ne de bunu kimse ciddiye alır.
3. Zazaca'nın lehçeleri arasında anlaşılmaz fazla bir farklılık yoktur. Sadece yöresel ağızlara göre ayrı söylemler ve ayrı sözcükler vardır. Ayrı sözcükler ve söylemler de bu dilin zenginliğidir. Kaldı ki istisnalar kaideleri bozmaz.
4. Kopula (Koşaç): Zazaca'da koşaç bitişik yazılır.
| biyene [kopula, -b-] | Neri eril -Ø ... -o o ... -o |
May dişil -e ... -a a ... -a |
Xeylê çoğul -i ... -ê ê ... -ê |
|---|---|---|---|
| Kopula koşaç ez : -an = ezan tı : -ay = tıyay o : -o = oyo a : -a = aya (> awa) ma : -ime = mayme şıma : -ê = şımayê ê : -ê = êyê |
her-Ø gewr-o = her gewro eşek [eril] gridir [eril] = eşek gridir o gewr-o = o gewro o [eril] gridir [eril] = o gridir |
her-e gewr-a = here gewra eşek [dişil] gridir [dişil] = eşek gridir a gewr-a = a gewra a [dişil] gridir [dişil] = o gridir |
her-i gewrê = heri gewrê eşekler [çoğul] gri(ler)dir [çoğul] = eşekler gri(ler)dir ê gewr-ê = ê gewrê onlar [çoğul] gri(ler)dir [çoğul] = onlar gri(ler)dir |
Kopula/koşaç (-a, -o, -ê) eklerinin bitişik yazılması ayrıca şahıs zamirlerinden/kişi adıllarından (a, o, ê) ayırt edilmelerini de sağlar, yukarıdaki örnekte yazıldığı gibi.
Bunun dışında diğer zaman çekimleri zaten ayrı yazılır. Kim bunları bitişik yazıyor ki, nerden iddia ediyorsun bunu? Bıra Gırd'la tartışmanda da aynı şeyi dile getirmişsin ve kendi önceki yanlışlarını bana mal etmişsin.
5. Fiilden isim: Mesela "bar kerdene" (yüklemek) fiildir ve ayrı yazılır. Bu isim olunca "barkerdış" (yükleme) diye bitişik yazılır. Dolayısıyla bu ismin olumsuz hali de "barnêkerdış" (yüklememe) şeklinde bitişik yazılır.
Kendi başına bir anlamı olmayan, ancak birlikte yazıldığı sözcülere anlam kazandıran "bı-, me-, nê-" gibi önekler bitişik yazılır. Örneğin "kerdene" (yapmak, etmek)'den "bıke" (yap, et), "meke" (yapma, etme), "nêkerdış" (yapmama, etmeme) gibi...
6. Dilin gramer yapısını (Türkçe'nin veya Kürtçe'nin etkisiyle) yapay olarak değiştirmek yenilikçilik değildir. (Hani benimle bıra Asmên'i içi boş yeniliğe kapalı olarak görüyorsun ya.) Bu olsa olsa ancak bozgunculuk olur. Dilde var olan öğelerden yola çıkarak yeni kavram ve sözcük türetmek ayrı bir şeydir. Örneğin Zazaca'da isim ve sıfat tamlaması Türkçe'deki sıraya göre olmaz, aksine tam tersidir. Yani tamlanan (temambiyaye) isim veya sıfat, tamlayan (temamkerdoğ) isim veya sıfattan önce yazılır. Şöyleki: Meclısê Mebusan, Osmalıcası Meclis-i Mebusan (ki bu Farsça'dan kaynaklıdır, yani aslı Türkçe değildir), Türkçe'de Parlamenterler Meclisi denir. Görüldüğü gibi esas Türkçe'de tamlanan sözcük ile tamlayan sözcük yer değiştirdi. Bu konuyu da Marmase olduğun dönemde tartışmıştık. Daha aşağıya bakarsan Mesacê sistemi başlıklı tartışmamızda izafe ile ilgili kısımda daha detaylı olarak anlatmıştım sana. Şimdi aynı tabelayı buraya aktarmak istemiyorum.
7. Bilimin hacı ve hoca (hani hitabında bu tabirleri severek kullanıyorsun ya, dervişin fikri neyse zikri de odur misali) olmakla uzaktan ve yakından bir alakası yoktur. Hacı ve hocalar gitsin Mekke'de, tekkede veya camide uğraşsınlar, zaten onların yüzünden Türkiye toplumumuz bu hale geldi. Neyse, bu zaten başlı başına ayrı bir konudur. İnsanlar birbirine zarar vermedikçe, varsın herkes fasonunca mutlu olsun.
8. Her yeni öğrendiğin şeyde bokunda inci bulmuş gibi uçarsan gerçekçi olamazsın ve sadece uçuk kaçık, saçma sapan, ütopik fikirler edinirsin. Bu yüzdendir ki dilin özgün gramer yapısını bozmadan, bütün öğelerini ve unsurlarını sabırla, bir yabancı dil öğrenir gibi öğrenmelisin. Eğer bu işi yapamıyorsan, boyundan büyük işe kalkışmayıp bu işi ehline bırakmalısın. Çünkü senin yüzünden sadece değerli vaktimizi kaybediyoruz. Sen bilerek Zazaca'yı katleden ve aramıza sırf bu yüzden girmiş bir ajan değilsen, hatalarını anla artık ve bizi gereksiz, ceviz kabuğunu doldurmayacak kadar boş şeylerle uğraştırma. Sen de git kendine daha iyi bildiğin yararlı bir işle meşgul ol ve geleceğine odaklan.
Ben sadece gramerinin hatalı olduğunu söylüyorum, aynı şeyi Gırd arkadaşa da söyledim, Asmene de söyledim. Sana da söylüyorum. Bin yılda sürse bunu duyurmaya devam edecem. Her neye inanıyorsan, senin için kutsal olan ne varsa ona yemin edebilirim ki grameri hatalı. Kısmet olursa bir gün yanyana gelirsek anlatırım. Kendine güveniyorsan facebook ve ya başka bir yerden konuşurabiliriz ama 6 yıldır hep karşı çıktığın için bu ihtimali bile % 0 olarak görüyorum. Adam akıllı konuşacaksan burdayım onun dışında da bu konu brnim nazarımda kapanmıştır.
Sen gerçekten şizofrenik bir psikopatsın. Cenabi Hak şifanı mı, belanı mı versin bilemiyorum. Seni sadece Allah'a havale ediyorum. Bunca yıl olanca açıklamarımdan sonra, hâlâ demirim demir diyorsan, sana bu saatten sonra hiç kimse yardımcı olamaz artık. Umarım bu onmaz hastalığınla hayatında daha fazla acı çekmezsin, çünkü acı nedir ben çok iyi bilirim.
Kumkumuk wa ıno lej vındero, inadkerdiş çiyê nêano merdım. Key kı tı wazeni kı miyandı Zazakipediya dı çiyê newı vırazı, şablonê ma esto vano kı nuşte bı Zazakiy Veroji nusiyao wa ey bıgırweyı. Tıyê kı kıfıranê pisi zaf keni, merdım nêşeno inan weş bıvino. Tı may o pi nêverday, pêro kıfıri kerdê. Standardê ma esto, eg nêwazeni ey bıgırweyı se bınê o şablonê Zazakiy Veroji dı bınusı. Ma dı pilan rê kıfırkerdenı qet çınyo. Kes kıfır mekero. Zemanê ma meşo, ma hemkari bıkeri ana zıwani aver bıkırışi.
Bana şizofren, yezidin tohumu, piç, lanetli, daha sayamadığım hakaretleri yapan birine saygı duymam. Saygı duyulmasına da izin vermem. O kafasını siktiğimin adamı laftan anlamıyor. Kategori diyorum, kategoriye yapıyor, kategoriye olmaz diyorum. O ısrarla kategoriye yapıyor. Kategoria yada kategoriya olmalıdır diyorum ama o piç ısrarla kategoriye yapıyor. Category kelimesi eğer eril ise KATEGORİ dişil iae KATEGORİYA olur.
Pele kelimesini ısrarla kullanıyor. Kürtçe ripeldir. Per yapıyorum. Bu seferde per kanat demek diyor. Per kanat demek evet ama sayfa içinde kullanılıyor. Gerger, çermik siverek ve bütün Diyarbakır çevresi PER der. pel dalga demek, büzüşmek demek. Ama kafası hep aynı çalışıyor.
Ben, sayfa açıyorum ama o yartak kafası, yok hatalı gramer kullanıyorsun, yok doğrusu böyle. Bu adam kim ki benim gramerimi benim kullandığım kelime ve cümleleri sorguluyor. Bu halkı ona kim veriyor.
Ben vazgeçmedim o da vazgeçmedi. 6 yıldır hayatımı sikti, düzenimi alt üst etti, sen olsan bu adamı rahat bırakır mısın? Ben bu adam öldüğü zaman gelip mezarına işeyecem, ardından lanet okuyacağım. Bana yaşattıklarını ona yaşatıracağım. İçimdeki kini dindiremiyorum. Bana şizofren diyor evet beni şizofren yaptı, bu yüzden ömrüm boyunca intikam ömrüm boyunca mücadele. Vesselam
Inka ez vaji ez kıfıran qet weş nêvina, ne kıfırê to ne ji kıfırê ey. Ez to rê vaji tı mayan (marda) rê kıfır keni. Wa mayan rê kıfırê xo vındır. Mayan o cınıkan rê kıfır ecziyeti vejino. Ez van to fam kerd mı çi vat.
Zazakiyo Standard fekanê dewan ra dûriyo. Ez ornag bıd to, Kırmancki dı nêvanê "gêno, geyreno, keyne, şeş" uêb ema standard dı ê nusiyeni. Dımılki dı ji nêvanê "dewe, kategoriye" uêb ema ê qabul viniyay.
Yani her fek ra kamci vateyo kı hetê tarixi ra dehay rınd mendo yani degiş nêbiyo ey gırweyniyeno.
Zazakiyo Standard fekan seroyo, ema ma vani wa bı fekê dewa xo bınusı, merdım çiyê nêvano. Nuştey kı bı Alfabey Bedırxani nusiyay, ê ji çewt nusiyay ema ma (bı xısusên ez) inan ji raşt keni.
Ez têna van kı endi ıno leji vınderni.
No lec do hetana merg bıramo. Newe tepya edo mar u war da eyna, edo qeçan dê eyna, edo sılaledê eyna. Ey heyatê mı kerd mahf. Edo zi êdê ey mahf kera. Edo herg roc hesabo newe akena. Ez bızana ke hezar hesabê mı esto u o hezar hesabê mı bloqe kero zi edo jew na hesabo newe akera. Hetana ke o bımıro. Hetana o nêmıro mırê huzur çıniyo. Henda mesela gramer niya, zazaki niya, Wikipedia niya. Vanê se zazaki wikipidiya de elıfbada erebkiya nuşteya bınusê ferq nêkeno. Odo şıro mı sonê ey werdo.