Ρομπότ ή μποτ

Θα έλεγα να ειδοποιήσουμε την κοινότητα να συμμετάσχει στην εδώ συζήτηση, δηλαδή την Αγορά της Βικιπαίδειας και τους άλλους χώρους συζητήσεων των el.wiki εγχειρημάτων του Wikimedia. Πιθανολογώ ότι θα επικρατήσει το «bot», όπως έγινε το ίδιο με το wikidata, τα commons κλπ. Ας πούνε όλοι τη γνώμη τους.

Το έχω ξαναπεί και άλλες φορές. Το MediaWiki δεν είναι Βικιπαίδεια. Η Βικιπαίδεια μπορεί να είναι το μεγαλύτερο αλλά είναι ένα από τα χιλιάδες site που χρησιμοποιούν το λογισμικό. Επίσης η Βικιπαίδεια μέσα στα χρόνια έχει διαμορφώσει τα δικά της ήθη και έθιμα και την δική της σημειολογία/διαλεκτική που δεν ευθυγραμμίζεται πάντα με τη γενικότερη πληροφορική φρασεολογία. Η Βικιπαίδεια σκέφτεται εγκυκλοπαιδειοκεντρικά ενώ το MediaWiki όχι, ή δεν πρέπει να σκέφτεται έτσι. Το να φέρεις λοιπόν εδώ βικιπαιδιστές, που μπορεί και να μην έχουν μεταφράσει ποτέ, να πουν τη γνώμη τους μόνο σύγχιση θα προκαλέσει. Από την άλλη, όπως επίσης έχουμε ξαναπεί, αν σε ένα συγκεκριμένο site η εκεί κοινότητα θέλει τα μηνύματα κάπως αλλιώς, μπορούν άνετα να τα αλλάξουν τοπικά. Αυτή είναι και η ενδεδειγμένη πρακτική. Αν η Βικιπαίδεια λοιπόν θέλει το «bot» να λέγεται «μποτ» ή «βικιπαιδορομπότ» ή όπως αλλιώς γουστάρουν είναι δικαίωμά τους και μπορούν να το αλλάξουν εντός της Βικιπαίδειας. Ας μην ανακατεύουμε λοιπόν τη Βικιπαίδεια τόσο πολύ.

Εγώ συνήθως, όταν θέλω να πάρω μια γνώμη κάνω το αντίθετο. Ψάχνω για την πιο σφαιρική άποψη οπότε ρωτάω μεταφραστές από άλλα εγχειρήματα, π.χ. από το Mozilla όπου είμαι επίσης μεταφραστής ή το Linux. Επίσης ο πιο κατάλληλος πιστεύω να εκφέρει απόψη περί του θέματος είναι ο ίδιος ο δημιουργός του μηνύματος. Στην προκειμένη λοιπόν η άποψη των κατασκευαστών του Pywikibot θα ήταν πολύ πιο χρήσιμη. Φυσικά θα πρέπει να τους εξηγήσουμε επιγραμματικά την ιδιαιτερότητα της ελληνικής γλώσσας και ότι έχει μόνο μία διαθέσιμη λέξη, τη λέξη «ρομπότ». Είμαι σίγουρος ότι θα πουν να το βάλουμε «ρομπότ» (και ο λόγος για τον οποίον είμαι σίγουρος είναι ότι και αυτοί «robot» το είχαν αρχικά).

Πρώτον, δε μίλησα για Βικιπαίδεια αλλά τα όλα τα εγχειρήματα του Wikimedia.

Δεύτερον, το Mediawiki ήταν πάντα συνδεδεμένο με τα εγχειρήματα του Wikimedia. Δημιουργήθηκε για να τα υποστηρίξει. Δεν είναι τυχαίο ότι το mediawiki.org είναι ένα από τα εγχειρήματα του Wikimedia.

Τρίτον, κανένας δεν θα ενδιαφερθεί για το bot & το pywikibot αν δεν έχει ενδιαφέρον για την πληροφορική, την python, τα scripts ή οτιδήποτε άλλο είναι αυτό.

4ον, δεν έχω καμία αντίρρηση να πούνε τη γνώμη τους και οι Foss/Floss communities. Μπορώ να ρωτήσω κι εγώ τους φίλους που έχω τις Κοινότητες Ubuntu, Debian & Opensuse.

Αν θέλεις να ρωτήσεις το δημιουργό του μηνύματος ρώτησέ τον. Αν απαντήσει σε αυτό το νήμα ακόμα καλύτερα, αν όχι και γίνεται η απάντηση του να είναι κάπου δημόσια ορατή, πάλι καλώς.

Αυτά για την ώρα και κλείνω για να κάνω κάτι πιο εποικοδομητικό. Καλή συνέχεια.

Update: Από την Κοινότητα Ubuntu τείνουν να δεχτούν το «μποτ» και θεωρούν ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε νεολογισμούς και εισαγωγή νέας ορολογίας. Το νήμα της συζήτησης είναι εδώ.

Ίσως ισοπεδώσω λίγο τη συζήτηση, αλλά προσωπικά δεν θα ήμουν αντίθετος στην διατήρηση αμετάφραστης της λέξης "bot" αλλά ούτε και με τη μετάφρασή της σε "αυτόματο"...

Γεγονός είναι ότι το MediaWiki είναι γεμάτο από όρους που είναι περιφραστικοί, χιουμοριστικοί, και πολλές φορές αμφίσημοι. Ας θυμηθούμε το user group "bureaucrats"(!) που αντιστοιχεί σε τεχνικά δικαιώματα στο MediaWiki αλλά ήταν πρωτότυπη η χρήση της γενικά (τεχνικά δεν σημαίνει τίποτε). Οι όροι sysop και admin χρησιμοποιήθηκαν εναλλάξ χωρίς να αντιστοιχούσαν ποτέ σε δυνατότητες με π.χ. έναν admin του Wordpress. Ένας επεξεργαστής wysiwyg ονομάστηκε καθόλου πρωτότυπα ως "Visual Editor" και μένεις με την απορία αν πρέπει να το μεταφράσεις ως περιφραστικό όρο (οπτικός επεξεργαστής) ή είναι τίτλος λογισμικού (όπως TinyMCE) οπότε το αφήνεις αμετάφραστο...

Επανερχόμενοι στο θέμα, έχουμε δυο-τρία ζητήματα.

Τα μηνύματα στα οποία αναφερόμαστε είναι μέρος του pywikibot και όχι του MediaWiki.

Αν επρόκοιτο για το MediaWiki θα έλεγα "bot" με τα δυο χέρια, καθώς αποτελεί (με αυτό τον τίτλο) ένα δικαίωμα χρήστη, και ένα user group ταυτόχρονα. Για λόγους κατανόησης, εκεί θα το ήθελα αμετάφραστο.

Φυσικά το pywikibot υπάρχει εξορισμού για να αλληλεπιδρά με το MediaWiki. Και θα περίμενε κάποιος να υπάρχει αντιστοιχία.

Όμως, ένας λογαριασμός που χρησιμοποιεί το pywikibot δεν είναι δεδομένο ότι έχει και το δικαίωμα bot στο συγκεκριμένο wiki.

Είναι απλώς ένα λογισμικό που εκτελεί αυτόματες ή ημιαυτόματες επεξεργασίες με ένα λογαριασμό που μπορεί να έχει ή να μην έχει το bot flag.

Οπότε δεν θεωρώ ότι υπάρχει ανάγκη αντιστοίχησης, όχι όμως και ότι θα πείραζε (καθώς κατά 99,99% επεξεργασίες με bot flag προέρχονται από λογισμικό τύπου pywikibot).

Καλύτερα να κοιτάξουμε τον σκοπό που εξυπηρετούν τα συγκεκριμένα μηνύματα. Κατά πλειοψηφία πρόκειται για συνόψεις επεξεργασίας που προορίζονται να διαβαστούν όχι από τον χειριστή του pywikibot, αλλά από τους συμμετέχοντες σε ένα wiki. Σκοπός είναι να γίνεται κατανοητό σε αυτούς ότι η επεξεργασία έγινε (κατά κανόνα) αυτόματα χωρίς ανθρώπινη αλληλεπίδραση (υπάρχει διευκρίνηση όπου η επεξεργασία είναι υποβοηθούμενη).

Αντιλαμβάνομαι τη φιλοσοφία των δημιουργών και το πνεύμα τους, πιστεύω όμως ότι αν δεν μπορεί να βρεθεί μια μετάφραση που να αποδίδει ταυτόχρονα τόσο το νόημα όσο και το χιούμορ τότε αναγκαστικά θα πρέπει να αποδώσουμε μόνο το ένα από τα δύο, δηλαδή το νόημα, και όχι φυσικά το χιούμορ που είναι δευτερεύον. Αυτό το λέω σαν γενική παρατήρηση. Και πράγματι, η λέξη «γραφειοκράτης», ως πιστή μετάφραση πετυχαίνει το διπλό στόχο. Όμως η λέξη «αυτόματο», μπορεί ίσως να αποτελεί μια απόπειρα χιούμορ αλλά χάνει το νόημα. Ένα bot δεν είναι απλά ένας αυτοματισμός ή ένα script, όπως το runJobs.php. Είναι ένας μη ανθρώπινος χρήστης δηλαδή ένα πρόγραμμα με συμπεριφορά ανθρώπου. Έχει όνομα, σελίδα χρήστη (προφίλ), μπορεί να δέχεται μηνύματα κ.ά. Και η λέξη «bot» είναι αργκοτικό υποκοριστικό του «robot». Το νόημα λοιπόν του bot είναι ξεκάθαρα «ρομπότ».

Επίσης διαφωνώ στο να αντιμετωπιστεί το pywikibot σαν ξεχωριστή οντότητα από το MediaWiki. Ως μια επέκταση αυτού αποτελεί φυσική συνέχειά του και πρέπει να υπάρχει ομοιομορφία στους όρους.

Επίσης ερχόμενοι στο MediaWiki, αν «αποτελεί (με αυτό τον τίτλο) ένα δικαίωμα χρήστη, και ένα user group ταυτόχρονα» τότε απλά πρέπει να μεταφραστούν και αυτά σε «ρομπότ».

Ο μεταφραστής δεν πρέπει να σκέφτεται τον εαυτό του. Εγώ κι εσείς, ως άνθρωποι των υπολογιστών, μπορεί να το καταλαβαίνουμε ως αμετάφραστο «bot». Όμως στον μέσο άνθρωπο αυτή λέξη δεν λέει τίποτα. Η λέξη «αυτόματο», πέραν του ότι είναι νοηματικά λάθος, επίσης δεν λέει τίποτα στον μέσο άνθρωπο γιατί σαν ουσιαστικό απαντά μόνο στον επιστημονικό χώρο (π.χ. κυτταρικό αυτόματο). Η λέξη «ρομπότ» όμως είναι κατανοητή στον καθένα. Ο οποιοσδήποτε αν δει ότι η τάδε επεξεργασία έγινε από ένα ρομπότ, θα καταλάβει μια χαρά.

Οπότε ας μη κουκουλώνουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, αφήνοντάς αμετάφραστο ό,τι μας δυσκολεύει ή ό,τι μας φαίνεται πιο trendy στα Αγγλικά γιατί θα καταντήσουμε στο τέλος σαν αυτούς εδώ. ;)