Mesacê sistemi
Of be kardeşim of! Sana bir şey anlatmak, deveye hendek atlatmaktan daha zor. Sanki biz senin gibi, dilde var olmayan yeni kaideler uyduruyormuşuz gibi. Hiç detaylı olarak incelemiyorsun ki, hep yüzeysel olarak geçip gidiyorsun ve anlamaya çalışmıyorsun. Senin veya benim doğru diye bir şey yoktur. Dilin yapısı ne ise onu kabullenmek zorundasın. Dili kendi kafana göre yapay bir şekilde değiştiremezsin.
- mısayene/musayene = öğrenmek
- mısnayene/musnayene = öğretmek
- mocnayene = göstermek
- siya = siyah, kara
- gewr = gri, boz
- werê- [> hurê-] + -nayene = werênayene/hurênayene= tartışmak
werdene = yemek
indicative = bildirme kipi | continuative = süreklilik kipi | subjunctive = dilek kipi | imperative = emir kipi | |
---|---|---|---|---|
ez wenan | ezo wenan | ez bıwerin | - | |
tı wenay | tıya wenay | tı bıwerê | tı bıwere > bure | |
o weno | oyo weno | o bıwero | o bıwero > buro | |
a wena | awa wena | a bıwero | a bıwero > buro | |
ma wenime | mao wenime | ma bıwerime | ma bıwerime > burime | |
şıma wenê | şımaê wenê | şıma bıwerê | şıma bıwerê > burê | |
ê wenê | êyê wenê | ê bıwerê | ê bıwerê > burê |
nerimaki diye saçma üçüncü bir cinciyet ayrımı yoktur. İşte tam bu gibi kelimelerde doğal cinsiyete göre, dişi olacak sözcüklere dişil -e eki eklenir. Bu ek telafuzda vurgusuz olduğu için bazı yörelerde -ı olmuş, bazı yörelerde de tamamen kaybolmuş. Ancak, bu vurgusuz ek yazıda yazılıp gösterilmesi lazım. -- Mirzali (talk) 13:00, 17 May 2014 (UTC)
Ben kendim dili değiştirmeye kalksam bile yarın öbür gün başka biri çıkacak ulan biz senin yolundan mı gideceğiz diyecektir. wikisözlük projesinde çok fazla kelime çıkıyor karşıma dilin çoğu özelliği kendini farkettiriyor. Sanırım yöresel farklılıklar ve gramerik ayrımlar var.
Mocnayeni kullanıyorsun inanıyorum ki doğru kullanımdır ama burada kullanılmıyor onun yerine musnayen yada mısnayen kullanılıyor.diğer bir husus ise werênayen. Bu elma yenir mi? na sa werêna?. werênayışa na sayer seni na? Bu elma nasıl yenir? böyle bir kullanımı var. bunun dışında bir anlam ifade etmiyor. illa kullanmak istiyorsan kullan. ama başka birileri çıkıpta bu bize bir anlam ifade etmiyor derlerse de ben karışmam. Peşti yerine paşti veya phaşti bizde kullanılıyor.Category yerine rat, rêz gibi bir kalime de kullanılabilir. pek çok irani dilde bu bu şekilde kullanılıyor. Eril ve dişil var bu kesin. Nerimaki yada Nötr kelimeler de var. ARapçada eril dişil kelimeler var. Bizde nerimaki veya nötr olmalarının sebebi yabancı kelimer olması ve zazaca gramere uymamlarından kaynaklanıyor.
- werê- (> hurê-) = Bu ayrı biz sözcüktür. Kürtçe'de buna pêk- derler. Türkçe karşılığını sözlüklerde bulamadım şimdilik.
- werêardene = barıştırmak
- werêameyene = barışmak
- werêfiştene = karıştırmak
- werêkewtene = karışmak
- werênayene = tartışmak
- werêniyene = tartışılmak
- werdene = yemek
- weriyene = yenilmek
- Na saye werina? = Bu elma yenir mi?.
- Weriyena / Weriyayışê na saye senêno? = Bu elmanın yenilişi nasıldır?
Zazaca'da sadece iki cinsiyet vardır. Bunlar da neri ve maki'dir. Nerimaki ya da nötr diye bir cinsiyet yoktur. Öyle algıladığın kelimelerdeki asıl bulunması gereken dişil soneki -e'den kaynaklanıyor. Bu vurgusuz ek bazı yörelerde telafuz yönünden hafifleyip -ı'ya dönüşmüş, yine bazı yörelerde de tamamen düşmüştür. Hal böyle olunca o kelime -e'siz söylenip ve yazılınca iki cinsiyet için de geçerli oluyor. Bu da o kelimenin nötr olduğu izlenimini veriyor. Halbuki dişi olacak kelimeler için o kelimeler dişil -e soneki ile yazıldığında eril ve dişil kelimeler birbirinden kolaylıkla ayırdedilebilir. Asıl olan da budur. Diğer türlü sadece yöresel ağız olarak kalır ve herkes tarafından anlaşılmaz. -- Mirzali (talk) 20:26, 19 May 2014 (UTC)